Wira va klita ke Arektikam

{{TextQuality|75%}}
<div style="margin-top:1.2em;font-size:140%;"> <center>'''Arektikam'''<br/><br/></center></div>

{{Teliz_toza}}

== Reiz : Arektikam ==

Konviele lekepon tiyid intagabesik is kurenik dikis va peroy nazbeik, va anton rumeikye ; taneanazbalik tiyir anton sandaf ise tel jotik biwe perdaf.

Zo rogevat da intagabesik va nazbeik abicedje jontikote al dikir ; vexe kurenikya kalion askiyir ise toltolayar.

Sin tiyid wawapaf nume peroy nazbeik funepeyed kire mek ixam rodebligawayar. Sin dere zo nigesiyid da tel jotik tiyir gedelapaf ise pulvinsiyir : naruson gu odayuca va coba anton tisa tcala va kiewuca ke inafa swava.

In tiyir omaf, ise viele al kobliyir, tiyir pwertaf biwe loon dam arekta, batdume gu Arektikam zo yoltayar. Bat kimtaf rumeik tiyir tel mejesinik ke mona ise kotviele zo kiovesiyir. Wori tiyir tel vepokik ke berikeem isu stropik, nume kase pulvimiyir voxe terektapayar. Tandacekaj sokiyir nume aelakola tiyir gijafa cugeke bat wawikeem gorayar da va nazbeikeem di jovleyer.

Lansielon edje rumeik senyeyed, intagabesik poke tey do kurenik, ton kranavlicana takra kaliyir :

— En rabatel da va nazbeikeem mea sinkat ; va sin lenteon aelawalkes me co-rowí, nume al gorá da koe aalxo va sin eldeon statat enide di kaldrasutut. Batcoba titir drikafa kire, edje sin klovatad, mewinon yatetet.

— Ax ! ~ intagabesikya divieyer, ~ va rinaf nazbeikeem miv co-rostal ise co-drasul ?

Kore kurenik va sintafa wawuca nediyir, ina me rofineyer ; tiyir wawafa neke tiyir sinafa gadikya. Wori, krafiason va kranaverapa kase va sin aelawalkes co-wir, turkon fineyer aze boreson senyayar. Arektikam va kotcoba sinon kalina kalgildeyer, kire kou ilava gildayason da sin va arienta pulviyid, pune melorason al ranyayar aze lev reyta ke gadikye al kildegayar, ta terektara mewinon. Gire senyayar voxe remi ark ke mielcek me di kenibeyer, modovason va gonaskitina coba.

Gazdon ranyayar aze ken kuksama laniyir lize va ucom gu yone batakafe yeme tukotrayar, azon dimdenlaniyir. Kot sin mallaniyid, voxe Arektikam va intaf grupeks pu berikeem mekon kaliyir. Sin ko vafo aalxo laniyid lize arte sanoya bora metan va artan rowiyir. Intagabesik va inta toz gabeyer edje nazbeik va gamama ta klova treduyud. Gadikye is gadikya, va sin kobas wison, abicabicon illaniyid aze moe eglunafa binka laizon yateyed.

Viele bat rumeik ve wiyid da tiyid antaf, toz iepeyed ise boreyed.

Arektikam iskeyer da sin ieyed, grupenyeson lizo va mona di dimdenlaniyir kire kene kelda va yone batakafe yeme plekuyune koe ucom lanison al lubesiyir. Numon kaliyir :
  
— Me kivac, berik ; gadikeem va min batliz al isker, vexe va win denon vanstanyatá : va jin anton radimelanic.

Sin radimelaniyid nume in kal mona stayar, keno mila kelda viele sin ko aalxo al piyid. Taneon me rovekolaniyid, vexe kev tuvel va kaliks ke gadikeem levterektayad.

Viele intagabesikye is intagabesikya denon artlaniyid, jiomik ke wida va sanoy danun talolk pu sin stakseyer, va sinon mea pokolen talolk.

Batcoba va djukublira pu sin dimziliyir, kire bat wawik aelawalkeyed. Intagabesikye ko atelonya va kurenik vere stakseyer. Larde in vlevion me al estuyur, va atela baron loote dam ta sielestura ke toloy korik lusteyer. Moi griaelesasa estura, intagabesikya kaliyir :

— Kax ! toklize minaf nazbeikeem re tigir ? Sin va bat ark balte co-estud. Vexe dere, Guillaume, rin al djukaldrasul ; en al kaliyí da co-ireglietet. Va tokcoba koe bato aalxo sin re askid ? Kax ! Lorik, idatcol va sin rotir ixam al estud ! En til volayaf da batinde va nazbeikeem al kaldrasul !

Intagabesikye turkon larveyer ; lecen loon tolsanon kaliyir da sin fu ireglieyed, ostik in en al kaliyir. Ine gu aliera dratceyer kase in me di stivaweyer.

Intagabesikye loeke dam kurenik me zo mibuyur, vexe bantel takempayar, ise battel tiyir dum jontiktan albapas va mekalisa ayikya vox kruptes da kona kalinyisa sotir mazukesa. Intagabesikya borepeyer :

— Kax ! toklize jinaf nazbeikeem, kimtaf nazbeikeem re tigir ?

Ina konviele popoon kaliyir eke rumeik kake tuvel gildeyeson belcon toz ieyed :

— Cin batlizu ! cin batlizu !

Ina vulteyer aze tuvelfenkuyur aze mason kaliyir :

— Maneke tí sensapaf va win dimwison, va jinaf abegaf nazbeik ! Nutic legapaf ise aelepec ; ise rin, Pierrot, til zionapaf, pil enide di tcangé.

Bat Pierrot tiyir taneanazbalik, inon renan loon dam kot artel kire ina lidam in tiyid blakeramaf. Sin benazegayad aze kan molera puvegasa va gadikeem estuyud, ise va intafa vudera koe aalxo pwadeyed, cugviele miledje kalison. Dimwison va nazbeikeem do int, bat korikany zo felbeyed, ise bata daava jijayar liedje sanoy talolk tiskiyid.

Vexe viele erba mea zavzayar, sin gire nigeyed nume gorayad da gire di kaldrasuyud ; ison enide batviele me di co-keluyud, va in sumeon loon dam ba taneafa toma di stayad. Vexe birgapon me lajupulviyid dume gan Arektikam zo levgildeyed, nume bantel gorayar da di maeyer milinde ixam al askiyir ; vexe beka ta tredura va yone yeme gazdon senyayar, pune me maeyer kire monatuvel al zo kalbudeyer.

In me grupeyer va coba rotaskiyir, viele, larde intagabesikya va begki ta miafizestura pu kottel al ziliyir, modavayar da va beg ika ye di rofaveyer, lubesison va kelk az kelk mo kelda lizo sin di laniyid. Acum koe ucom va in licayar.

Gadikeem ko lovafa is lodorikafa runda ke aalxo stayar, aze batvielu sin tigiyid, dudelon rubdayar nume batlize jovleyer.

Arektikam dwinsiyir kire va kelda drikon fodimtrasiyir, kan beg faytaweyen kotliz al moelaniyir ; vexe zo akoyepeyer viele va mek kelk rodimtrasiyir ; zveri al piyid nume va kotcoba al estuyud.

Acum sin zo vanmanapayad ; lecen loon avlayad pune loon egluyud ise van ludeve ke aalxo loloon laniyid.

Miel artfiyir ise vudesipisa sukapa loloon tupoaweyer. Sin va yone vanfise idatcoliepe kotlizu fogilded nume di zo folestuyud. Riwe me rovepulviyid mei rovetakaskarayad. Ve muvapayar nume kal niska zo remruyud ; ba kota bora kildeyed nume ko dibla lubeyed lizu diblakirapaf senyayad, me grupeson va coba kan nubeem rotaskiyid.

Arektikam tid aal tidumayar enide va koncoba di rowiyir ; kotliz takaskarason, va afidama dum ke leta vox sumepon tigisa kaike aalxo ve wiyir. Va aal titlaniyir aze tigison moe sid, va koncoba mea wiyir ; batcoba va in erolayar. Wori, abicedje avlayason do berikeem, van wiyini afi, divlanison va aalxo va ini gire wiyir. Sin va mona lize bata leta tigiyir adim artlaniyid, vudepeson : lecen va ina jontikviele ilwiyid, kotviele va kona suxoma titlaniyid.

Va tuvel ve klantayad nume ayikyanya fenkuyur. Eruyur va coba kuraniyid. Arektikam kaliyir da wawaf rumeik tiyid, da koe bato aalxo al egluyud nume eruyud enide sodegambon di rokenibeyed. Ayikya, va kot listapaf sin wison, toz boreyer aze kaliyir :

— Kax ! kimtaf rumeik, tokliz al pic ? Me grupec da batlize tir mona de Gulamoledjik estus va velik ?

— Kax ! weltikya, ~ Arektikam dulzeyer, skotcapason bro berikeem, ~ va tokcoba askitiv ? Lanafa, arse idatcol ke aalxo va cin batmielon estutud ede den win me djumenudel, nume batdume, loon albav da Weltikye va cin di estur ; va cin rotir saatar ede va ine blikel.

Kurenik ke Gulamoledjik, folis da kali gazda ke dureviel pu kurenikye co-ropreyutayar, iskeyer da sin kolaniyid aze pok teyany ta tuidulara va sin stayar ; lecen varaf fokevayan namulol tigiyir, ta sielestura ke Gulamoledjik.

Edje sin va int toz tuidulaweyed, va baroya ok balemoya klantarapa va tuvel gildeyed : Gulamoledjik dimlaniyir. Kreme kurenik vlev ilava va sin preyutayar aze va tuvel fenkuyur. Gulamoledjik taneon eruyur kase sielestura zo egayar ise centexa zo malsaveyer, aze vere benazegayar. Namulol ware tiyir forteyotaf voxe sedme in nutiyir lokiewaf. In ronon is talton griteyer, kalison da va fedaf cot peziyir.

— Tce, ~ kurenik kaliyir, ~ va bat jaftoloc jinon su fibastan pezil.

— Va fedaf cot pezí, pu rin gire kalí, ~ Gulamoledjik wan askiyir disukejeson va kurenik, ~ ise batlize koncoba megildana tir.

Kalison va batyon ravlem, kevu azega ranyayar aze van ilava ronton laniyir.

— Ax ! ~ kaliyir, ~ batinde va jin djucoel, rotapsanikya ! Me grupé dume va rin dere me co-estú : guazafa bonikya til falafa. Batse wivga evarton artlanisa ta estura ke baroy gulamoledjik naf gu jin is pitis arti konak viel ta worara.

In vlevu ilava va tan az kot artan impayar. Bat kimtaf rumeik abadeyed, ixereruson ; vexe sin va tel lodudutaf gulamoledjik zolkomeyed, ise bat mesaas kan iteem ixam vumbeyer, ise pu kurenik kaliyir da sin co-tid grolaptaf estuks do inon gonaskiyin valtany. Va wedap nariyir ; ise va batyon rumeik vanlanison, moe abrotcaf rapor  va in taltenubon gin tucuynayar. Va tan al ixam konubayar, viele kurenik kaliyir :

— Va tokcoba ba bat manaf bartiv djumaskil ? Kas va um ugal eldeon me daditil ?

— Stivawel ! ~ Gulamoledjik askiyir, ~ sin loeke zo solponatad.

— Vexe va atela jontikote wan dadil, ~ kurenik kalliyir : ~ batse tanoy jaftoloc is toloy namulol is tanoy lik ke bulol !

— Ovel, ~ Gulamoledjik kaliyir : ~ pu sin va sielesturafa sinkapa zilil enide sin me tumazdawed, aze ta kenibera stal.

Ayikyanya daavon zo felbeyer. Pu sin va sinka bureyer ; vexe sin cugeke vudes me di rotestuyud. Luxe Gulamoledjik, in gire toz uliyir, felben da va sinka ta fariura va intyon nik jontikote dadiyir. Sanon loon dam gubeon uliyir : batcoba takarotesimiyir nume di godesenyayar.

Gulamoledjik va peroya ware velafa nazbeikya dikiyir. Bata gulamoledjikama va listapafa almakseva diyid kire bro gadikye va fedaf cot estuyud ; vexe tiyid dem anamkapaf lukoptaf itameem is demakoraf pez, is dem artap dem cuynapaf divpaklanaf talgapeem. Men tiyid ikorapaf vexe abdiplekupuyud kire ta forteybupkura va velik ixam bugdayad.

Nazbeikya waveon al zo seyed nume tela peroya koe ilavapa belcon tigiyid, kota dem moavasona moe taka. Koe mawa ara millumafa ilava tigiyir : ko bata kurenik ke Gulamoledjik va peroye rumeikye seyer ; azon, mallaniyir aze poke kurenikye kenibeyer.

Arektikam, katcalayas da nazbeikya ke Gulamoledjik va moavasona diskiyid, is kivas da Gulamoledjik di sidjeyer da mali siel va sin ixam me al laridagabeyer, isti mielcek ranyayar, aze narison va gom ke intyon berik is tel intaf, mo taka ke peroya nazbeikya ke Gulamoledjik moi deswara va moavasona va sin zijnapon plekuyur ; azon mo taka ke kote berikye is tela intafa va sona rundayar enide Gulamoledjik di coeweyer nume va djularidagabeyen berikyeeem gu intaf nazbeikyeem di dojeyed.

Coba jupekaweyer inde in al trakuyur ; lecen Gulamoledjik, divmodeyes moni miamiel, batceyer da va klibura arinton rotisa eldeon di obukayar. Batdume va int levgon divilavayar aze narison va wedap :

— Fu wí, ~ kaliyir, ~ inde fanikyeme vid ; tolon me ké !

Va mawa ke intaf nazbeikyeem uzeuston tidlaniyir aze va ilava vanlaniyir lize rumeikyeme tigiyid, kote kenibese vaxe Arektikam vudese viele nuba ke Gulamoledjik va inafa taka geltayar milinde va tela ke kote berikye al geltayar. Gulamoledjik, pestaleson va moavasona :
 
— Tcax ! ~ kaliyir, ~ fu kalcoeweyer ; efe daresielon ulirsiyí.

Azon ben ilava ke intaf nazbeikyeem laniyir, voxe pestaleyeson va gomam ke kote rumeikye :

— Ax ! batse sine, ~ kaliyir, ~ fanikyeme ; laoon kobá !

Kalison va batyon ravlem, me keson, va larida ke peroya nazbeikya gabeyer. Valeapaf gu bata tegira, pok kurenik dimon senyayar. Batvielu Arektikam va iptokara ve Gulamoledjik gildeyer, pune va berikeem divmodesiyir aze kaliyir da sin va int wiluon di vageyed aze va in di radimelaniyid. Ko matela zijnon titlaniyid aze vamo rebavega grableyed. Riwe mielcekon vulteyed, wan skotcas, is megrupeson liz laniyid.

Gulamoledjik, divmodeyes, pu kurenik kaliyir :

— Tidlanil aze va batyone fanikyeme ke arintasiel vagel !

Ayikya gan vonuca ke kurenik zo gevapar, afanason va bask inde in va sin djuvageyer, nume folison da in va sinafa vagera benplekuyur, tidlaniyir lize kozwison va intafa peroya nazbeikya laridagabeyena is pujesa koe fortey zo akoyepeyer. Toz krezeyer, lecen batcoba tir tel taneaf paz mantode trasin gan cugtanya.

Gulamoledjik, kivas da kurenik slikedje di zavzayar ta inon dirgan ol, tidlaniyir enide di pomayar. Lieke dam kurenik zo gevayar viele va bata kultafa disukexa ve wiyir. 

— Ax ! Va tokcoba al askí ? ~ divieyer. ~ Sin verkatad, nayanik, ise fure !

Va furutsacek dem lava ko pez ke kurenik vere mimayar ; aze ina dimon tisa jilafa :

— Va jinaf stazeem vas peroya lieue soluma zilil, ~ kaliyir, ~ enide va sin di rovebidú.

Ko tawaday mallaniyir aze kotlizo vultepeyes va kelda lize bat kimtaf rumeik keldonayad adim kolaniyir. Sin anton arte decemoya bora van mona ke gadikye tigiyid. Va Gulamoledjik meftavameftavon lanis is remlanis va yona kuksa drikon lion dam ta remigara va kona betafa voama, wiyid.

Arektikam, wison va suxaf pistok poke xo lize tigiyid, askiyir da sin va int benon preyutayad, ise va int dere plekuyur, wan disukeson va askira ke Gulamoledjik. Gulamoledjik, legapaf gu mefavlon exuleyena keldapa (lecen stazeem vas peroya lieue soluma va ayik socuupud), va int djutildeyer ; ise xuye, mo pist debanyayar lize rumeikyeme va int al preyutayad.  Lecen cuerseyer, vani tilderama komodeyer aze toz iptokayar cugeke kimtafe rumeikye vudeyed lion dam viele va wedap ta laridagabera giyir.

Arektikam leeke vudeyer nume pu kot berik kaliyir da sin wiluon di yateyed edje Gulamoledjik kenibepeyer, ise da va in me di dwid. Va inafa pirda foliyid nume va mona kalion artlaniyid.

Arektikam, vanlaniyis va Gulamoledjik, va stazeem zijnon impayar aze vere vukuyur. Kot staz tiyir gijapaf is mantapaf ; vexe larde sin tiyid diolaf, va tugijawera ok tupinawera kare nimat ke korik va sin vukus gruteyed, inde ve tiyid malyaf gu nuga is nimat lion dam ede mu in zo co-iayad. In kal mona ke Gulamoledjik ronton laniyir lize va inaf kurenik bores keve peroya laridagabeyena nazbeikya trasiyir.

— Rinaf kurenik, ~ Arektikam kaliyir, ~ wupeper ; kire gan blay al zo gralomer, gan dubiesik ixeyes da sin va in atatad ede va intafa varafa moava isu dilgava me co-zilir. Edje ton nubema bene larida zo giyir, va jin al kozwí ise al bliké da va rin gu inaf sok fu walzé ise fu kalí da va inafa varafa erbanya pu jin gozilil, edeme sin va in volsaason atatad. Larde debala tir kerujapafa, al kuraniyir da va bat inaf stazeem vas peroya lieue soluma nariyí enide kaliapon di laniyí ise sedme rin me bevulá rotuxasik.

Ayikyanya, vudepesa, va sinafa varaf digiks pu in vere ziliyir ; kire bat Gulamoledjik zavzayar kiewapaf kurenik neke va velik estuyur.

Arektikam, vajayan gu kotak ke kulaceem ke Gulamoledjik, va mona ke gadikye dimdenlaniyir, lize daavapon zo emudeyer. Jontiktan gu banaf goaspil me dotrakud ise espud da Arektikam gu Gulamoledjik meviele dubieyer ; agelton, narison va inaf stazeem vas peroya lieue soluma me jiligayar, kire anton ta vultera kadime velik in zanieyer. Bat korik ravaldad da va batcoba male klitanya gruped, ise dace kire koe mona ke intagabesik al ulid ise al estud.

Sin ravaldad da viele va stazeem ke Gulamoledjik al vukuyur, pune ko gazaboyaxo laniyir lize grupeyer da kottan va ervolia tigisa arte tol-decemoya lieue soluma is va kiewatca meldara levion sokiyisa dwipiyir. In den gazik laniyir, ~ kalid, ~ aze kaliyid da ede in co-kuraniyir pune abdi vieltena in va warzot icde ervolia di munesteyer. Gazik va erbitayapa abdiziliyir ede in di co-maeyer.

Arektikam va warzot sielon munesteyer ; nume grupenon gan bata taneafa vuida, va kota intafa djugalpera wayar ; lecen gazik ta burera va benplekura pu ervolia va in dodepeyer ; ise jontika weltamikya ta seotara va warzot icde aguntanik va betcoba pu in ziliyid, nume batcoba di tiyir inaf waksap.

Konaktanya va in gu twa mu kurenik vajgeyed ; voxe dodejeyed ise dro tiyir pinapafo eke va ban waksam me krafiayar. Konakedje ksubeyeson va bata kutcupsikeba is aflavayason va jontika kiewega, den gadikye dimlaniyir lize va daava va tolwira rogestit. Va varafa yasa tusensayar. Va yon warzon redun rundak mu gadikye is berikeem lusteyer ; ise batkane va kot sin exoneyer, ise miledje aboyunyuyur.


'''LIDOK'''

:Metan dikison va jontik nazbeik zo vanmanar,<br/>
:Viele kot tir listapaf is kiewapaf is ontinackaf,<br/>
:Is dem jebesa brucka ;<br/>
:Vexe kase kon tir axaf ok mepulvis,<br/>
:Zo vligur, zo balger, zo ellaker :<br/>
:Dile, wori, bat velikam<br/>
:Va kotafa yasa tukalatar.

{{Krent_Iyelt_Goyolyanya_1
| reiz_vergumvelt_FR = Le Petit Poucet
| reiz_vergumvelt_AVK = Arektikam
}}
[[Image:Arektikam_1.JPG|right|220px|alt=Arektikam|Yunkeks va reiz ke Charles Perrault]]
[[Image:Arektikam_2.jpg|right|220px|alt=Arektikam|Yunkeks va reiz ke Charles Perrault]]
{{Krent_Iyelt_Goyolyanya_2}}
[[Loma:Perrault (Charles)|Arektikam]]
[[Loma:Sutesik-P|Arektikam]]